Kwas taninowy nową nadzieją w leczeniu opornych zakażeń Candida?

Związki polifenolowe w walce z lekoopornymi szczepami Candida

Najnowsze badania in vitro wykazały wysoką skuteczność kwasu taninowego przeciwko różnym szczepom Candida, w tym opornym na flukonazol. Związek ten przewyższał skutecznością standardową terapię, szczególnie w przypadku szczepów nie-albicans. To odkrycie może otworzyć nowe perspektywy w leczeniu zakażeń grzybiczych, zwłaszcza wobec rosnącej oporności na konwencjonalne leki przeciwgrzybicze.

Innowacyjne badanie nad kwasem taninowym jako potencjalnym lekiem przeciwgrzybiczym w terapii zakażeń Candida

Czy nowe badania polifenolowe otwierają nowe perspektywy?

Badanie in vitro oceniło aktywność przeciwgrzybiczą siedmiu związków polifenolowych przeciwko klinicznym izolatom Candida, w tym szczepom opornym na flukonazol. Wykorzystano panel obejmujący 40 izolatów Candida, z czego 14 było opornych na flukonazol, a 26 wrażliwych. Oceniano aktywność przeciwgrzybiczą kwasu taninowego, galusowego, rozmarynowego, chlorogenowego, kawowego, ferulowego i p-kumarynowego.

Populacja badana obejmowała różne gatunki Candida: C. albicans (n=13), C. glabrata (n=8), C. tropicalis (n=2), C. parapsilosis (n=8), C. krusei (n=3), C. kefyr (n=3) oraz C. auris (n=3). Wszystkie izolaty zostały wcześniej zidentyfikowane przy użyciu metod konwencjonalnych i molekularnych, w tym PCR-RFLP i częściowego sekwencjonowania regionu ITS rDNA. Testy wrażliwości na leki przeciwgrzybicze przeprowadzono zgodnie z wytycznymi CLSI, z zastosowaniem mikrodilucji w zakresie stężeń 0,063-64 μg/mL zarówno dla flukonazolu, jak i badanych związków polifenolowych.

Najważniejsze wyniki badań:

  • Kwas taninowy wykazał najsilniejszą aktywność przeciwgrzybiczą spośród badanych związków polifenolowych
  • Skuteczność kwasu taninowego (MIC₉₀ 16 μg/mL) przewyższa działanie flukonazolu (MIC₉₀ 32 μg/mL)
  • Szczepy nie-albicans Candida wykazują większą wrażliwość na kwas taninowy niż C. albicans
  • Badanie objęło 40 izolatów Candida, w tym 14 opornych na flukonazol

Czy porównanie działań flukonazolu i kwasu taninowego wskazuje na nową terapię?

Spośród wszystkich testowanych związków polifenolowych, kwas taninowy wykazał najsilniejszą aktywność przeciwgrzybiczą (zakres MIC 0,25->64 μg/mL; MIC₉₀ 16 μg/mL) przeciwko wszystkim gatunkom Candida, przewyższając działanie flukonazolu (zakres MIC 0,5->64 μg/mL; MIC₉₀ 32 μg/mL). Co szczególnie istotne, szczepy nie-albicans Candida wykazywały większą wrażliwość na kwas taninowy (zakres MIC 0,25->64 μg/mL; GM MIC 3,17 μg/mL) niż izolaty C. albicans (zakres MIC 1-16 μg/mL; GM MIC 6,46 μg/mL). Zaobserwowano statystycznie istotne różnice w wartościach MIC między flukonazolem a kwasem taninowym wobec izolatów nie-albicans Candida (p < 0,05). Pozostałe związki polifenolowe wykazywały znacznie niższą aktywność przeciwgrzybiczą, z kwasem p-kumarynowym prezentującym najwyższe wartości MIC (zakres 32->64 μg/mL; MIC₉₀ 64 μg/mL), następnie kwasem kawowym (zakres MIC 32->64 μg/mL; MIC₉₀ 32 μg/mL) i kwasem ferulowym (zakres MIC 16->64 μg/mL; MIC₉₀ 16 μg/mL).

Wyniki badania wskazują, że kwas taninowy może działać przeciwgrzybiczo poprzez kilka możliwych mechanizmów, takich jak penetracja błony komórkowej i zmiana jej ładunku powierzchniowego oraz hydrofobowości, hamowanie syntezy 1,3-β-glukanu, zaburzanie biosyntezy ergosterolu, indukcja wytwarzania reaktywnych form tlenu (ROS) oraz aktywacja mechanizmów apoptotycznych w komórkach Candida. Wysoka liczba grup hydroksylowych w strukturze kwasu taninowego może przyczyniać się do jego zwiększonej aktywności przeciwgrzybiczej w porównaniu z innymi testowanymi związkami polifenolowymi.

Znaczenie kliniczne:

  • Rosnąca oporność na leki przeciwgrzybicze powoduje ponad 1700 zgonów rocznie w USA
  • Liczba zakażeń wielolekoopornym szczepem C. auris wzrosła z 329 (2018) do 1012 przypadków (2021)
  • Kwas taninowy może stanowić nową opcję terapeutyczną w leczeniu opornych zakażeń grzybiczych
  • Mechanizm działania obejmuje m.in. penetrację błony komórkowej i hamowanie syntezy 1,3-β-glukanu

Czy kwas taninowy przełamuje oporność grzybiczą?

Wzrost oporności na leki przeciwgrzybicze stanowi poważny problem zdrowia publicznego, zwłaszcza w kontekście wielolekoopornych i panlekoopornych patogenów grzybiczych, takich jak C. auris, azolooporny Aspergillus fumigatus oraz oporne na terbinafiny i azole dermatofity. Ograniczone opcje terapeutyczne w leczeniu zakażeń grzybiczych o fenotypach opornych na leki przyczyniają się do wyższych wskaźników zachorowalności i śmiertelności. Według danych, liczba pacjentów z inwazyjnymi zakażeniami Candida wywołanymi przez wielolekooporny szczep C. auris dramatycznie wzrosła z 329 przypadków w 2018 roku do 1012 w 2021 roku. Oporne szczepy Candida są odpowiedzialne za ponad 34 000 przypadków i 1700 zgonów rocznie w samych Stanach Zjednoczonych.

Badanie to wskazuje, że kwas taninowy wykazuje silną aktywność przeciwgrzybiczą i może być rozważany jako nowa klasa leków przeciwgrzybiczych do leczenia zakażeń grzybiczych, w tym wielolekoopornych zakażeń nie-albicans Candida. Dalsze badania powinny obejmować szerszy zakres opornych izolatów Candida, co pozwoliłoby na dokładniejszą ocenę potencjału przeciwgrzybiczego kwasu taninowego i określenie jego spektrum działania przeciwko lekoopornym gatunkom Candida.

Podsumowanie

Przeprowadzone badanie in vitro oceniło skuteczność siedmiu związków polifenolowych przeciwko 40 izolatom Candida, w tym szczepom opornym na flukonazol. Kwas taninowy wykazał najsilniejsze działanie przeciwgrzybicze spośród wszystkich badanych związków, przewyższając skuteczność flukonazolu, szczególnie wobec szczepów nie-albicans Candida. Mechanizm działania kwasu taninowego obejmuje między innymi penetrację błony komórkowej, hamowanie syntezy 1,3-β-glukanu oraz indukcję wytwarzania reaktywnych form tlenu. W kontekście rosnącej oporności na leki przeciwgrzybicze, skutkującej ponad 1700 zgonami rocznie w USA, kwas taninowy może stanowić obiecującą alternatywę terapeutyczną, zwłaszcza w leczeniu wielolekoopornych zakażeń grzybiczych.

Bibliografia

Fakhim Harmed, Mohamadi Bahar, Gharibi Shima, Rahimmalek Medhi, Hosseini Rizi Mahnaz, Shelerangkon Mahsa, Nasri Elahe, Dorostkar Fariba, Szumny Antoni and Vaezi Afsane. Antifungal activity of polyphenolic compounds against fluconazole-susceptible and -resistant Candida species. Iranian Journal of Microbiology 17(2), 342-347. DOI: https://doi.org/10.18502/ijm.v17i2.18398.

Zobacz też:

Najnowsze poradniki: