Nowatorski peptyd GmAMP w walce z opornością grzybiczą

GmAMP – przełom w terapii opornych zakażeń Candida tropicalis?

Naukowcy odkryli obiecujący peptyd przeciwgrzybiczy GmAMP, który skutecznie zwalcza oporne na flukonazol szczepy Candida tropicalis. Związek wykazuje silne działanie przeciwgrzybicze, hamuje tworzenie biofilmów i ma korzystny profil bezpieczeństwa. To potencjalny przełom w leczeniu opornych zakażeń grzybiczych, które stanowią rosnące zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Innowacyjny peptyd przeciwgrzybiczy jako nowa nadzieja w walce z opornymi szczepami Candida tropicalis

Nowatorskie podejście w walce z opornością grzybiczą?

Badanie opisuje eksperymentalną ocenę nowego peptydu przeciwgrzybiczego GmAMP (SPGKKKKKKKKKKKTKKKKKK) przeciwko opornym na flukonazol szczepom Candida tropicalis. Naukowcy przeprowadzili kompleksową analizę laboratoryjną w celu określenia potencjału terapeutycznego tego związku.

W ramach badania przeprowadzono szereg eksperymentów in vitro na czterech klinicznych izolatach C. tropicalis opornych na flukonazol (4171, 4252, 6984 i 8402) pozyskanych z krwi pacjentów z zakażeniami oraz na szczepie referencyjnym ATCC 20962. Peptyd GmAMP został zsyntetyzowany metodą stałofazowej syntezy chemicznej przez Gil Biochemical Co., Ltd (Szanghaj, Chiny), oczyszczony za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z odwróconą fazą (RP-HPLC) do czystości >95%, a jego struktura i właściwości fizykochemiczne zostały szczegółowo scharakteryzowane. GmAMP ma strukturę α-helikalną, masę cząsteczkową 2539,35 Da, ładunek +17 i jest hydrofilowy (wartość hydrofobowości -0,757).

Wyniki wykazały, że GmAMP ma silne działanie przeciwgrzybicze przeciwko opornym na flukonazol szczepom C. tropicalis, z wartościami MIC (minimalne stężenie hamujące) w zakresie 25-50 μM, podczas gdy te szczepy wykazywały oporność na flukonazol przy stężeniach >3343 μM. Szczep referencyjny C. tropicalis ATCC 20962 był wrażliwy zarówno na GmAMP (MIC = 12 μM) jak i na flukonazol (MIC = 13 μM). Badania kinetyki wzrostu i zabijania wykazały, że GmAMP w niższych stężeniach (25 i 50 μM) spowalniał wzrost grzybów i wydłużał czas potrzebny do osiągnięcia fazy logarytmicznej, a przy wyższych stężeniach (100 μM) wykazywał działanie grzybobójcze w ciągu 2 godzin.

Kluczowe właściwości GmAMP:

  • Skutecznie zwalcza szczepy Candida tropicalis oporne na flukonazol (MIC 25-50 μM)
  • Działa poprzez zakłócenie integralności błony komórkowej grzybów
  • Hamuje tworzenie biofilmu (do 88,32% przy 200 μM)
  • Blokuje transformację z formy drożdżowej do strzępkowej
  • Wykazuje niską cytotoksyczność wobec komórek ssaczych

Jak GmAMP zakłóca strukturę komórkową?

Mechanizm działania GmAMP obejmuje zakłócenie integralności błony komórkowej grzybów, co wykazano za pomocą mikroskopii elektronowej, cytometrii przepływowej i badań przepuszczalności błony. Obserwacje mikroskopem elektronowym wykazały, że komórki traktowane GmAMP (100 μM) przez 2 godziny ulegały zniszczeniu, a ich powierzchnia stawała się chropowata i nieregularna, w przeciwieństwie do gładkich i okrągłych komórek w grupie kontrolnej. Cytometria przepływowa z barwieniem PI/SYTO9 wykazała, że GmAMP zwiększał przepuszczalność błony komórkowej w sposób zależny od dawki – przy stężeniach 25, 50 i 100 μM odpowiednio 45,02%, 76,88% i 85,02% komórek wykazywało dodatnie barwienie PI, co wskazuje na uszkodzenie błony. Peptyd powodował również depolaryzację potencjału błonowego (mierzoną sondą DiSC₃(5)) i indukował gromadzenie się reaktywnych form tlenu (ROS) w sposób zależny od dawki i czasu, co przyczyniało się do jego działania przeciwgrzybiczego.

Ponadto GmAMP skutecznie hamował transformację C. tropicalis z formy drożdżowej do strzępkowej, co jest kluczowym procesem w patogenezie zakażeń grzybiczych. W grupie kontrolnej zaobserwowano, że długość strzępek grzybni zwiększała się wraz z czasem inkubacji, a po 9 godzinach komórki drożdży tworzyły wiązki strzępek z rozgałęzieniami różnej wielkości i długości, które splatały się tworząc strukturę siatkową. Przy stężeniach 25 i 50 μM GmAMP częściowo hamował transformację morfologiczną z drożdży do strzępek, a przy stężeniu 100 μM całkowicie ją tłumił.

Szczególnie istotne było działanie GmAMP przeciwko biofilmom C. tropicalis. Peptyd skutecznie hamował tworzenie biofilmu (o 49,75%, 71,28% i 88,32% przy stężeniach odpowiednio 50, 100 i 200 μM) i wykazywał zdolność do eradykacji dojrzałego biofilmu (o 17,53%, 42,07% i 58,28% przy tych samych stężeniach). Obserwacje za pomocą konfokalnej mikroskopii laserowej potwierdziły, że GmAMP zapobiegał tworzeniu się zwartego i nienaruszalnego biofilmu, a w przypadku dojrzałego biofilmu powodował jego rozluźnienie i redukcję struktury sieciowej. Jest to ważne odkrycie, ponieważ biofilmy grzybicze są często oporne na konwencjonalne leki przeciwgrzybicze i stanowią istotne wyzwanie kliniczne.

Potencjał terapeutyczny:
Badania in vivo na modelu Galleria mellonella potwierdziły skuteczność i bezpieczeństwo GmAMP. Przy dawce 32 mg/kg zwiększa przeżywalność zakażonych organizmów do 75% i znacząco redukuje obciążenie grzybicze z 5,27 × 10⁸ do 6,37 × 10⁶ CFU. Peptyd stanowi obiecującą alternatywę w leczeniu zakażeń wywołanych przez oporne szczepy C. tropicalis, które według WHO znajdują się na liście priorytetowych patogenów grzybiczych.

Czy innowacyjny peptyd zmienia oblicze terapii?

Badania bezpieczeństwa wykazały, że GmAMP ma niską cytotoksyczność wobec komórek ssaczych (żywotność komórek RAW 264.7 >80% przy 200 μM) i umiarkowaną aktywność hemolityczną (35,64% hemolizy przy 200 μM). Co istotne, te stężenia są znacznie wyższe niż wartości MIC potrzebne do działania przeciwgrzybiczego (25-50 μM), co sugeruje korzystny profil bezpieczeństwa GmAMP.

Badania in vivo przeprowadzone na modelu zakażenia larw Galleria mellonella potwierdziły skuteczność terapeutyczną GmAMP. W teście toksyczności peptydu wszystkie larwy przeżyły, co sugeruje brak znaczącej toksyczności GmAMP w zakresie dawek do 32 mg/kg. Leczenie GmAMP zwiększyło przeżywalność zakażonych larw do 75% w grupie otrzymującej 32 mg/kg (w porównaniu do 40% w grupie kontrolnej, p<0,05) i znacząco zmniejszyło obciążenie grzybicze z 5,27 × 10⁸ do 6,37 × 10⁶ CFU na larwę po 24 godzinach leczenia.

Badanie to sugeruje, że GmAMP może stanowić obiecującą alternatywę dla konwencjonalnych leków przeciwgrzybiczych w leczeniu zakażeń wywołanych przez oporne na flukonazol szczepy C. tropicalis. Unikalny mechanizm działania oparty na zakłóceniu błony komórkowej może pomóc w przezwyciężeniu oporności na leki, a zdolność do zwalczania biofilmów grzybiczych dodatkowo zwiększa jego potencjał terapeutyczny. Autorzy postulują, że kationowy peptyd GmAMP może oddziaływać z ujemnie naładowanymi cząsteczkami na błonie komórkowej poprzez interakcje elektrostatyczne, co prowadzi do zwiększonej przepuszczalności błony, zmiany depolaryzacji potencjału błonowego, utraty integralności strukturalnej błony, akumulacji ROS i wycieku zawartości wewnątrzkomórkowej, co ostatecznie prowadzi do dysfunkcji błony cytoplazmatycznej i śmierci komórki.

Warto zauważyć, że C. tropicalis znajduje się na liście priorytetowych patogenów grzybiczych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2022 roku, co podkreśla znaczenie opracowania nowych strategii terapeutycznych przeciwko temu patogenowi. Według badań epidemiologicznych, C. tropicalis wykazuje większy wskaźnik oporności na flukonazol w porównaniu do innych gatunków Candida, a w Chinach odsetek izolatów C. tropicalis opornych na flukonazol stale rośnie. GmAMP został zidentyfikowany przy użyciu modelowania adaptacyjnego wielozadaniowego i adaptacji modelu w oparciu o bazy danych peptydów przeciwdrobnoustrojowych, co stanowi nowatorskie podejście do odkrywania nowych związków przeciwgrzybiczych.

Podsumowanie

Badania nad nowym peptydem przeciwgrzybiczym GmAMP wykazały jego wysoką skuteczność w zwalczaniu opornych na flukonazol szczepów Candida tropicalis. GmAMP działa poprzez zakłócenie integralności błony komórkowej grzybów, wykazując wartości MIC w zakresie 25-50 μM wobec szczepów opornych na flukonazol. Peptyd skutecznie hamuje transformację C. tropicalis z formy drożdżowej do strzępkowej oraz wykazuje znaczącą aktywność przeciwko biofilmom grzybiczym, redukując ich tworzenie nawet o 88,32%. Badania bezpieczeństwa potwierdziły niską cytotoksyczność wobec komórek ssaczych i umiarkowaną aktywność hemolityczną. Testy na modelu larw Galleria mellonella wykazały skuteczność terapeutyczną przy dawce 32 mg/kg, zwiększając przeżywalność zakażonych osobników do 75%. GmAMP stanowi obiecującą alternatywę dla konwencjonalnych leków przeciwgrzybiczych, szczególnie w kontekście rosnącej oporności C. tropicalis na flukonazol.

Bibliografia

Cai Ruxia, Zhao Na, Sun Chaoqin, Huang Mingjiao, Jiao Zhenlong, Peng Jian, Zhang Jin and Guo Guo. Antifungal activity and mechanism of novel peptide Glycine max antimicrobial peptide (GmAMP) against fluconazole-resistant Candida tropicalis. PeerJ 2025, 13(21), 8339-16. DOI: https://doi.org/10.7717/peerj.19372.

Zobacz też:

Najnowsze poradniki: